środa, 22 października 2014

Piotrowice - Gross-Peterwitz

Pierwsza pisemna wzmianka o wsi Piotrowice pochodzi z roku 1221. Właścicielem wsi był Piotr Włast, magnat pochodzący z Piastów. Najprawdopodobniej to od jego imienia pochodzi nazwa wsi. 
Pierwszy zbór ewangelicki wybudowano w 1743 r. Przylegała do niego plebania,  w której najprawdopodobniej mieściła się także szkoła ewangelicka. Pastorem w tym okresie był Jerzy Gottfried Seewald. Przepływający niedaleko potok (odnoga Strzegomki) podmywał fundamenty obiektu i osłabiał je. Decyzję o rozebraniu budynku wydano w 1830 r. 
Dwa lata po rozebraniu pierwszego kościoła wybudowano drugi i poświęcono go 20 października 1833 r. Ławki, ambonę oraz chrzcielnicę przeniesiono z rozebranego zboru do nowego kościoła. W 1841 roku poświęcono trzy dzwony (dwa znajdujące się na pylonach, jeden wieńczący fasadę kościoła), które odlane były we Wrocławiu przez Klagemanna. Dziś najprawdopodobniej znajdują się w miejscowości Krumbach (w Szwabii) w Niemczech. Dzwony widoczne są na ostatnim zdjęciu.









 Cmentarz


Cmentarz przykościelny został założony na gruntach, które ofiarował Karl Gideon von Wallenberg. Poświęcono go w 1841 roku. Na cmentarzu znajduje się kaplica grobowa (z roku 1925) hrabiów zu Limburg-Stirum właścicieli majątku ziemskiego w Piotrowicach w latach 1850-1945. Wszystkie stare, ewangelickie płyty nagrobkowe zostały zabrane z cmentarza i znajdują się wewnątrz kaplicy grobowej.









Inskrypcja nad wejściem do kaplicy to werset z Księgi Objawienia świętego Jana, z rozdziału 14:12;13.

("Tu się okaże wytrwanie świętych, którzy przestrzegają przykazań Bożych i wiary Jezusa. I usłyszałem głos z nieba mówiący: Napisz...) 
Błogosławieni są odtąd umarli, którzy w Panu umierają. Zaprawdę, mówi Duch, odpoczną po pracach swoich; uczynki ich bowiem idą za nimi".



Krypta grobowa

Po zachodniej stronie kościoła jest wejście do zespołu parkowego z lat 60-tych XIX. Znajduje się tam cmentarz rodowy hrabiów zu Limburg-Stirum oraz kaplica grobowa w kształcie piramidy. Grobowiec został wzniesiony przed 1887 rokiem z piaskowca. Pod grobowcem znajduje się krypta , nie trudno się domyśleć, że jest już zdewastowana. Kształt piramidy zapewne nie jest przypadkowy ...







Obelisk

Kolejnym ciekawym elementem zespołu parkowego jest obelisk o wysokości około 12 metrów. Obelisk zbudowano z granitu w roku 1792 przez barona Carla von Stillfried und Rattonitz (właściciel ziem w tamtych latach). 

"Na lewej jego ścianie jest opis zakupu majątku i wsi Piotrowice przez Teresę von Zedlitz w 1792 roku (z tej okazji obelisk ten miał zostać tam postawiony). Powtórnie został wykorzystany dla upamiętnienia wojny w 1866 roku między Prusami a Austrią o dominację w Niemczech. Inicjatorem akurat tej wojny był kanclerz pruski Otto von Bismarck, on ją też zresztą z dużym sukcesem, nie tylko militarnym, zakończył. Austria zapłaciła dość dużą kontrybucję, bo 20 milionów talarów, a Prusy znacznie rozszerzyły swoje wpływy anektując kilka niemieckich państewek. Nie dziwi więc napis jaki na tym obelisku figuruje wokół medalionu Bismarcka:

PR[O] POTENTIS AUSTRIAE FLAGELL [UM] IURIS BORUSSIAE VI[ND]EX
"Bicz na potęgę Austrii, praw Prus obrońca". 

Powyżej medalionu w prostokątnym obramowaniu jest napis: 

OTTONI COMTI DE BISMARCK POSUIT A.D. 1868 GRATUS CIVIS COMES DE LIMBURG STIRUM
"Ottonowi księciu von Bismarck położył A.D. 1868 wdzięczny obywatel książę von Limburg Stirum" 

Był nim ówczesny właściciel majątku w Piotrowicach. Wyżej, dużymi literami przez całą szerokość obelisku, biegnie niezbyt już czytelna sentencja, SEMPITERNO (Na wieczność). Poniżej medalionu z popiersiem Bismarcka wykuto napis: "W chwalebnym roku 1866 służyli Ojczyźnie w armii następujący mieszkańcy gmin Piotrowice Sokolniki i Kozłów". Pod spodem w dwóch rzędach nazwiska z nazwami jednostek wojskowych, w tym na pierwszym miejscu jeden poległy. Na prawym boku ostrosłupa znajduje się kontynuacja tej listy." 







Szkoła ewangelicka

Po drugiej stronie ulicy, naprzeciw kościoła znajdowała się szkoła ewangelicka - obecnie budynek mieszkalny. Budynek wybudowany w 1825 roku za kwotę 1754 talarów i przebudowany w latach 30 XX wieku.  W 1827 roku uczyło się w niej 230 dzieci i pracowało dwóch nauczycieli.

W 1724 roku ludność osady liczyła 300 katolików i 590 protestantów. W 1742 roku sołtysem był Hans Plattner.

W 1893 roku ludność Piotrowic liczyła 1160 osób, w tym 510 katolików i 650 ewangelików.

W 1936 roku obszar wsi zajmował powierzchnię 1025 ha; w 1934 i 1941 roku zamieszkiwało ją 947, a w 1939 roku 968 osób.


Tablica upamiętniająca

Na terenie cmentarza znajduje się również pomnik ofiar marszu śmierci poległych w Piotrowicach oraz Mysłowie.







Informacje na temat kościoła ewangelickiego w Piotrowicach oraz pozostałych obiektów pozyskaliśmy z "Studium wartości kulturowych Gminy Kostomloty"

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz